برخی نقدهای تندی به آن داشتند و آن را تشریفاتی دانستند و برخی نیز معتقد بودند که صرف هزینه برای آن کاری بیهوده است. اما در واقع این گونه نبود. چرا که در راستای دیپلماسی زنان و دیپلماسی رسانه ای است. دیپلماسی زنان یعنی حضور فعال زنان در عرصه بین الملل در جهت مثبت سازی چهره زن ایرانی. دیپلماسی زنان شاخه ای از دیپلماسی عمومی است. اما چرا دیپلماسی عمومی مهم است؟ هویت سازی کشورها توسط دیپلماسی عمومی انجام می شود و این رسانه ها هستند که تصورات مردمان کشورها را پیرامون حکومتها شکل می دهند. با دیپلماسی عمومی بود که آمریکا از خود چهره ای ضد تروریسم ساخت هرچند که خود منشا تروریسم بین المللی بود. با دیپلماسی رسانه ای آمریکا توانست ابتدا خود را به عنوان منجی کشورهایی نشان دهد که خود به بهانه های واهی به آن ها حمله کرده بود. دیپلماسی رسانه ای می تواند زشت را زیبا، خوب را بد و جلاد را شهید نشان دهد.

در وزارت خارجه بسیاری از کشورها بخشی به نام مرکز دیپلماسی عمومی و رسانه ای وجود دارد که از آن به Public Diplomacy and Public Affairs یاد می شود.. در دولت سیزدهم دو برنامه اصلی پیرامون دیپلماسی زنان انجام شده است. یکی برگزاری همایش زنان تاثیرگذار در سال گذشته و دیگری جشنواره بین المللی رسانه ای خورشید که هردو کار از حیث نوع برنامه در خور تقدیر است. هرچند انتقاداتی نیز به نحوه برگزاری این برنامه ها وارد است اما نفس کار بسیار حساب شده و دقیق است. چرا که این نوع کارها می تواند به اصلاح و ترمیم وجهه زنان ایرانی در افکار بین المللی بینجامد مسئله ای که با محوریت زن بعد اغتشاش و بلوا به تخریب جلوه زنان ایرانی منجر شد.

جشنواره خورشید نیز یکی از بهترین فستیوال های رسانه ای زنان در ایران بود که متاسفانه به بهانه های مختلف تحت الشعاع قرار گرفت و از سویی تحت تاثیر استفاده غیر صحیح از واژه بانوی اول و دوم قرار گرفت. اما در این ماجراها اصل داستان قربانی فرع شد. اصل مسئله همان دیپلماسی عمومی بود که به جهان مخابره شد؛ تصاویر زیبایی از دیدنی ای ایران، مردمان و زنان، فرهنگ و هنر اصیل ایرانی منعکس شد. فعالین رسانه ای دعوت شده از کشورهای مختلف که در یک چیز با هم اشتراک نظر داشتند حرکت های ضد امپریالیستی و آزادی بخش نظیر حمایت از فلسطین و جبهه مقاومت.

برخی بدون اطلاع از نوع عملکرد افراد مدعو در جلسه به افاضاتی غیر معقول متوسل می شوند فارغ از آن که حضور این افراد قطعا باعث تقویت جبهه ضد استکباری خواهد شد. حضور رسانه های روسی، لبنانی، چینی، مالزیایی و اسپانیولی زبان قطعا در همین راستاست. البته برخی رسانه های مهم نیز غیبت داشتند.

حضور رسانه های ایران در چنین جمع هایی بین المللی جایی مفید بود که به تعامل دوطرفه با رسانه های دیگر انجامید. حضوراساتید رسانه ای از کشورهای مختلف اعم از روسیه و ایتالیا حائز اهمیت بود. زمانی که شاهد بودیم زنان رسانه های کشورهای مختلف توانستند باهم ارتباط بگیرند از چالش ها و دغدغه های مشترک سخن بگویند. حتی برخی بودند که از زبان بدن متوجه منظور یکدیگر می شدند فارسی نمی دانستند اما آمده بودند در کنار فارسی زبانان روشنگری داشته باشند و حرفهایی را به زبان آورند که توسط امپریالیسم رسانه ای جهان به حاشیه رفته بود. ناتالی پوپلاوسکایا دکترای رسانه و استاد دانشگاه رسانه در دانشگاه مسکو از زمره این افراد بود. از درد جنگ گفت و از خانه داری تا مشکلات یک مادر به عنوان استاد دانشگاه و فعالیت های رسانه ای . و از همه مهم تر این که مادرهای رسانه ای سخت ترین شغل ها را بر عهده دارند به روایت دقیق تر دو شغله اند.

برخی نیز مسلمان و محجبه نبودند اما به احترام ایران اسلامی حجاب داشتند و حتی برخی نیز درباره اسلام سوالاتی مطرح می کردند.

مرضیه هاشمی مسلمان آمریکایی و مجری پرس تی وی محور اصلی این برنامه بود تلاش کرده بود آدمهای شبیه خودش را در این نشست گردهم جمع کند و چه زیبا بود حضور در جمع زنانی آزادی خواه که همه تلاششان برای حضور در عرصه ضد آمریکایی و ضد اسرائیلی بود.

بسیاری از زحماتی که در این فستیوال کشیده شد به چشم نیامد. حضور زنان رسانه ای ایرانی در کنار زنان رنگین پوست از افریقا و امریکای لاتین بسیار جذاب بود. جایی که زنی از آرژانتین وقتی می خواست خود را معرفی کند من از سرزمین مارادونا هستم و بانویی دیگر از افریقا که از حضور رئیس جمهور ایران در کشورشان تقدیر کرد و نویسنده ای که کتاب خود را به خانم دکتر علم الهدی هدیه داد.

برخی غیرمنصفانه هدف صحیح جشنواره خورشید که ارتقاء دیپلماسی عمومی بود را به چالش کشاندند وبرخی نیز به پوشش غیر اسلامی این افراد در کشورهایشان اعتراض کردند. غافل از آن که سیاست بین الملل ایدئولوژیک رفتار نمی کنند و برای اصلاح ذهنیت سایر ملت ها بالاخره باید از جایی شروع کرد و چه چیز مهم تر از اصحاب رسانه.

یکی از زیبایی های این نشست حضور اساتید علم سیاست بود. خانم استادی از ایتالیا که متخصص ژئوپلتیک بود و خیلی خوب وقایع نشست را منعکس می کرد.

از حضور مایا صباغ هم نگذریم. بانوی رسانه ای که توئیت هایش در ایران خیلی معروف است و خیلی خوب خورشید را بازتاب می داد. غذاهای ایرانی و جلسات با مسئولین ایرانی و ...

دو نفر هم چهره جذابی از خود به نمایش گذاشتند بانویی از کشمیر که فارسی متوجه می شد و بانویی از لبنان که بارها پرچم فلسطین را بالا برد و به عربی و انگلیسی مطلب می نوشت.

مجری معروف عراقی نیز توجه رسانه های ایرانی را به خود جلب کرد و زنان تونسی که می گفتند چهره زنان ایرانی به درستی به جهانیان شناسانده نشده است.

در این میان بانوی امریکایی حاضر بود که می گفت جو سازی رسانه ای جدی علیه زنان ایرانی براه افتاد است و از این که می بیند زنان ایرانی براحتی فعالیت می کنند تعجب کرده بود. حتی از پوشش آزاد بانوان ایرانی سخن به میان آورد و می گفت خیلی ها می ترسند به ایران سفر کنند و فکر می کنند کسانی را که حجاب ندارند کشته می شوند.

خلاصه حرفها و درد دل ها زیاد بود. برخی مردمان کشورها رفتار بسیار صمیمانه ای با ایرانیان برقرار کردند نظیر حوراء القبیسی که تعاملات بسیار حسنه ای با ایرانیان داشت و بدلیل انعکاس اخبار جشنواره خورشید صفحه اینستاگرام و فیسبوکش بسته شد. بانوی مالزیایی نیز از فعالیت خود در زمینه فلسطین گفت.

بانوانی از مدیران رسانه ای سوریه، تونس و ونزوئلا نیز به زنان ایرانی و جایگاه آنان صحبت کردند و آنان را الگوی زنان دانستند.

این جلسات بعد از دیدار با رئیس جمهور و وزیر ارشاد در تهران به پایان یافت اما علی رغم انتقادات وارده ،اصل قضیه رویکرد دیپلماتیک صحیحی بود. متاسفانه برخی افرادی که دعوت شده بودند از دیپلماسی عمومی هیچ نمی دانستند و خودزنی کردند. برخی دیگر نیز بسیار منفعل بودند نه با کسی ارتباط گرفتند و بدلیل عدم تسلط به زبان انگلیسی نتوانستند اثرگذاری مثبت داشته باشند.

اتفاق خوب دیگر ارتباط رسانه ای ها داخل استانی و کشوری با یکدیگر بود که در عکسهای یادگاری انعکاس ویژه ای داشت.

این جشنواره جذاب که باعث تعامل بیشتر زنان رسانه ای شد متاثر از حواشی جنجالی شد و بدرستی دیده نشد.

در پایان یک سوال؟ آیا باید هزینه های مختلف برای زنان خارجی صرف شود؟

در پاسخ باید گفت دیپلماسی عمومی نوعی سرمایه گذاری بلندمدت است که می تواند در راستای اهداف سیاسی و اقتصادی استفاده شود.بودجه اختصاص یافته به این دیپلماسی هم از سایر بودجه های مملکتی و اقتصادی جداست ضمن این که بخشی از این دعوت ها از طریق مجموعه های خصوصی تامین اعتبار می شود.

البته باید توجه داشت که می توانست روش اجرا متفاوت باشد نوع گزینش ها در دعوت از اصحاب رسانه و اجرای برنامه متفاوت باشد و نظم و انضباط بیشتری بر برنامه حاکم باشد علی ای حال هر آن چه بود نقاط مثبت حضور و هم اندیشی زنان رسانه ای جبهه مقاومت بیش از نقاط منفی آن بود و قطعا نتایج مثبت آن در بلندمدت هویدا خواهد شد.

جشنواره خورشید که با یاد شیرین ابوعاقله به پایان رسید می تواند به شبکه سازی نسبی رسانه های جبهه مقاومت بینجامد. زنانی که تلاش کردند در غول امپراتوری رسانه ای جهانی هضم نشوند و روشنگری کنند.